Zdenko Sakan, načelnik opštine Kotor Varoš: Svi resursi na raspolaganju privrednicima
"To je priznanje za kvalitet, ali i obaveza lokalne zajednice u pogledu kvaliteta pružanja usluga, prije svega privrednim subjektima, investitorima i ostalim nosiocima lokalnog ekonomskog razvoja", kaže Zdenko Sakan, načelnik opštine u intervjuu za "Nezavisne".
NN: Koliko je teško bilo ispuniti zahtjeve za dobijanje BFC sertifikata i koji dio u ovom procesu je vama bio najteži?
SAKAN: Mi smo većinu stvari koje pretpostavlja BFC SEE već implementirali u prethodnom periodu, kada nismo uopšte znali da postoji ovaj standard. Neke aktivnosti smo u periodu implementacije preporuka morali prilagoditi potrebama BFC SEE. Sve u svemu, ako se uzmu u obzir sve okolnosti, smatram da su moji saradnici koji su radili na ovim poslovima u predviđenom roku, od nekih godinu dana, uspjeli da i pred veoma rigoroznom verifikacionom međunarodnom komisijom odbrane izvještaj evaluacione komisije sa procentom od 78,6 odsto.
NN: Da li ste osjetili neke pozitivne efekte i benefite od dobijanja BFC SEE sertifikata?
SAKAN: Ovaj sertifikat je mnogo doprinio promociji opštine kao povoljne poslovne sredine u širem regionalnom i prekograničnom kontekstu. On dokazuje otvorenost za ulaganja naše lokalne zajednice, u kojoj je dobrodošao svaki investitor. U veoma kratkom roku izlazimo u susret investitorima u pogledu pružanja usluga i investicionih potencijala, dostupnosti informacija i proaktivnosti u rješavanju zahtjeva privrednika. Na taj način smo dodatno uozbiljili rad lokalne uprave i administracije i prilagodili ga potrebama investitora. Sertifikat predstavlja svojevrsnu garanciju investitorima da određena lokalna samouprava pruža visok nivo usluga kompanijama u sve tri faze značajne za razvoj biznisa: predinvesticiona, investiciona i postinvesticiona. Na taj način stvara se dobra reputacija u regiji za privrednike sa područja opštine, u vremenu kada sve zemlje u širem okruženju ulažu značajne napore ka ekonomskom razvoju.
NN: Koliko je administracija bila spremna da se prilagodi njegovim zahtjevima?
SAKAN: Prije svega želim zahvaliti svim radnicima organa uprave i privrednicima koji su učestvovali u ovom procesu, čime smo stvorili novu dimenziju u poslovnom ambijentu u Kotor Varošu. U procesu sertifikacije uradili smo zaista puno reformi lokalne uprave u smislu smanjenja birokratije, smanjenja rokova za izdavanje dozvola itd. Na putu do BFC sertifikata bilo je neophodno ispuniti 12 kriterija i više od 80 potkriterija koji podrazumijevaju unapređenje procedura, jačanje transparentnosti, smanjivanje birokratije i pribavljanje svih dokumenata i podataka neophodnih privrednicima i potencijalnim ulagačima u planiranju poslovanja i donošenju investicionih odluka. To je podrazumijevalo izradu revidirane strategije razvoja i plana implementacije, unapređenje internih, kao i donošenje odluka kojima se poboljšavaju uslovi investiranja. Izradili smo baze podataka o slobodnim poslovnim objektima i građevinskom zemljištu, anketirali privrednike i prikupili informacije o potrebama privrede, tržištu radne snage, kvalitetu usluga javnog sektora. Sve su to konkretne smjernice za unapređenje poslovanja i rad lokalne uprave, a redizajnirali smo postojeću i uradili novu veb-stranicu namijenjenu poslovnoj zajednici (invest-kotorvaros.com).
NN: Kako su privrednici reagovali na ove procese s obzirom na to da je jedan od uslova dobijanja sertifikata i njihovo aktivno učešće u donošenju pojedinih odluka i stvaranju poslovne klime?
SAKAN: Poboljšali smo rad Privrednog savjeta koji je kroz ovaj proces intenzivirao svoj rad. U Privredni savjet uključeni su istaknuti privrednici, koji zapošljavaju preko 80 odsto radne snage, a formiran je u cilju približavanja problema i potrebe privrede predstavnicima lokalne samouprave, povećanju transparentnosti i uvažavanju glasa privrednika. Savjet će imati veliku ulogu i biti značajan za sve privrednike koji djeluju na području naše lokalne zajednice, ali i one koji će tek početi sa poslovanjem na području naše opštine, pa je njegova uloga višestruka. Uključivanjem privrednika u Privredni savjet zajednički se prate sva pitanja koja su od interesa za privredu i lokalni ekonomski razvoj, predlažu lokalnoj zajednici aktivnosti i mjere unapređenja lokalnog razvoja. Daju se inicijative vezane za ekonomski razvoj i mišljenje o prioritetnim projektima lokalnog ekonomskog razvoja i planu kapitalnih investicija. Sa druge strane, opština konsultuje predstavnike poslovne zajednice prilikom donošenja važnih odluka i planiranja prioriteta razvoja u skladu sa potrebama privrede, što će činiti i ubuduće, stavljajući sve resurse na raspolaganje privrednicima.
NN: Koje su prednosti vaše lokalne zajednice u privlačenju investicija u odnosu na druge?
SAKAN: Prije svega, ovaj sertifikat govori da su zaposleni u opštinskoj upravi, odnosno rukovodstvo opštine u domenu ekonomskog razvoja i saradnje sa investitorima i poslovnom zajednicom uspostavili sistem rada zasnovan na pravilima koja su uspostavljena ovim sertifikatom. Ovo znači da smo u svom dosadašnjem radu, aktivnosti koje se tiču ekonomskog razvoja radili na pravilan način, prilagođen potrebama investitora. Kotor Varoš je jedna od rijetkih opština u BiH koja ima suficit u izvozu zahvaljujući brojnim privrednim subjektima. Postojeći investitori u proizvodnom sektoru, posebno u obućarskoj industriji, koji reinvestiraju i proširuju proizvodnju i zapošljavaju oko 3.000 radnika su najbolji promoteri opštine i povoljnog poslovnog ambijenta.
NN: Koje su najveće prepreke s kojima ste se suočavali u privlačenju novih investitora?
SAKAN: Možemo se pohvaliti činjenicom da nismo nailazili na neke veće prepreke u privlačenju investitora, jer smo poboljšali efikasnost određenih segmenata lokalne uprave i skratili interne procedure, unaprijedili javne usluge (komunalne, elektro, prevoz) i razvili infrastrukturu, a ujedno i jačali javno-privatno partnerstvo.
NN: Ko su najvažniji investitori u vašoj lokalnoj zajednici?
SAKAN: Fabrika obuće "Sportek" zapošljava preko 2.000 radnika i oni su nosioci razvoja u ovoj oblasti. Fabrika obuće "Dermal" je u nove proizvodne pogone uložila više od tri miliona maraka i konstantno zapošljava nove radnike. U mašinskoj industriji "Sim Tehnik" ima za cilj da postane lider u regionu u maloserijskoj proizvodnji, te da ostvari stabilnu konkurentnost na evropskom i svjetskom tržištu. "Mehaničke konstrukcije" zapošljavaju preko 150 radnika. Novi proizvodni pogon na površini od 5.000 metara kvadratnih je u poodmakloj fazi, a kompletnu proizvodnju baziraju na izvozu za italijansko tržište. U "Fagus grupaciji" posluje osam članica koje imaju zajedno oko 350 zaposlenih, pri čemu je oko 80 odsto tih radnika iz opštine Kotor Varoš. I brojni drugi privrednici su svojevrsni ambasadori dobre privredne aktivnosti i na osnovu njihovog rada opštinu potencijalni investitori mogu prepoznati kao sredinu sa kvalitetnim poslovnim ambijentom.
BFC SEE program sertifikacije
Program sertifikacije povoljnog poslovnog okruženja u jugoistočnoj Evropi je jedinstven regionalni program za unapređenje konkurentnosti lokalnih samouprava, koji se sprovodi u BiH, Srbiji, Hrvatskoj, Makedoniji i Crnoj Gori. Privredna komora RS je tehnički sekretarijat, zadužena za realizaciju BFC SEE programa u Republici Srpskoj. Ovaj program namijenjen je gradovima i opštinama koji imaju odgovarajuće kapacitete, strateški su opredijeljeni da unaprijede privredni ambijent, podstaknu razvoj lokane ekonomije i privuku investicije. Sertifikacija gradova i opština podrazumijeva ispunjavanje, veoma zahtjevnih, 10 kriterijuma i više od 60 potkriterijuma za unapređenje kvaliteta usluga i informacija koje jedinice lokalne samouprave pružaju privrednicima i stranim investitorima. Cilj Komore je da kroz sprovođenje programa BFC SEE sertifikacije podrži aktivno učešće privrede u radu lokalne uprave, definisanju strateških ciljeva lokalnog ekonomskog razvoja i zajednički rad na njihovom ostvarenju.
Biznis.ba / NN
