Kripto prevare dostigle novi rekord 2024. godine uz pomoć vještačke inteligencije

U izvještaju američke kompanije za analizu Čajnalajzis, navodi da su novčanici povezani s prevarama u 2024. godini primili 9,9 milijardi dolara u kriptovalutama, prema početnim procjenama. Očekuje se da će taj iznos porasti na rekordnih 12,4 milijarde dolara. Godišnje procjene aktivnosti prevara u prosjeku rasle za 24 posto između pojedinačnih perioda izvještavanja od 2020. godine.

Prema ovom izvještaju za 2024, glavni razlog za rast prihoda od prevara bio je porast romantičnih prevara, poznatih i kao “klaonica svinja” (pig butchering). To je vrsta investicione ili romantične prevare u kojoj prevarant gradi odnos sa žrtvom putem društvenih mreža ili aplikacija za upoznavanje, sa ciljem da je prevari na lažnu investicionu priliku. Naziv potiče od ideje da prevaranti prvo moraju “utoviti” žrtve laskanjima i lažnim emotivnim vezama pre nego što ih “zakolju”, odnosno opljačkaju.

Sve više žrtava na udaru

U 2024. godini prihodi od ovih prevara porasli su za skoro 40 posto na godišnjem nivou, dok je broj uplata na prevarantske naloge porastao za gotovo 210 odsto u istom periodu, navodi se u analizi. Kompanija ističe da razlika u stopama rasta pokazuje širenje baze žrtava, gde prevaranti daju prednost većem broju žrtava koje uplaćuju manje iznose, prenosi CNBC.

Iako prevaranti koji sprovode “klaonicu svinja” uglavnom djeluju iz velikih prevarantskih centara u jugoistočnoj Aziji, izvještaj ukazuje na znakove da se ovakvi centri geografski šire. U decembru prošle godine, nigerijska agencija za borbu protiv korupcije uhapsila je 792 osobe u raciji na jednu zgradu, gde su osumnjičeni navodno organizovali romantične prevare, ciljajući pretežno žrtve iz Evrope i Amerike.

Romantične prevare često se oslanjaju na žrtve trgovine ljudima koje su primorane da sprovode prevare. Istraga iz 2022. godine otkrila je kako kineski kriminalni sindikati vrbuju i prebacuju žrtve u centre u Kambodži, Laosu i Mjanmaru, gdje ih pod pretnjom nasilja prisiljavaju na sajber prevare. Iako su ti prevarantski kompleksi najpoznatiji po vođenju “klaonica svinja”, oni takođe služe kao utočišta za druge vrste internet prevara, izjavio je Erik Hajnc, globalni analitičar u organizaciji Međunarodna misija pravde, koji je citiran u izvještaju Čajnalajsisa.

Fenomen više kriminalnih grupa koje djeluju u istom kompleksu preslikao se i na internet kroz stvaranje ilegalnih kripto tržišta i mreža, navodi Čajnalajzis. Ovim trendom prvenstveno upravlja Huione Guarantee, online forum i platforma koja, funkcioniše kao “sve na jednom mjestu” za aktere iz sjenke koji žele da kupuju i prodaju prevarantsku tehnologiju, infrastrukturu i resurse.

Ova platforma na kineskom jeziku povezana je sa Huione Group, kambodžanskim konglomeratom koji pruža legitimne usluge poput međunarodnih doznaka, osiguranja, a u prošlosti čak i luksuznog turizma. Podaci kompanije Čajnalajzis pokazuju da je aktivnost Huione Guarante na blokčejnu intenzivno povezana s industrijom “klaonica svinja” i ilegalnom kripto trgovinom prevarantske tehnologije i usluga.

Jedna od glavnih usluga koje se nude na platformi je pranje novca, koje prevaranti koriste da prikriju svoju ilegalnu delatnost. Među ilegalnim proizvodima dostupnim na sajtu nalaze se liste ciljanih podataka, hosting usluge, nalozi na društvenim mrežama i AI softver. Tokom 2024. godine, prodavci prevarantske tehnologije povezani s Huione platformom primili su najmanje 375,9 miliona dolara u kriptovalutama. Od 2021. godine, Huione Guarante i prodavci koji posluju putem njegovih platformi obradili su čak 70 milijardi dolara u kripto transakcijama.

U odricanju od odgovornosti na svom sajtu, platforma navodi da ne učestvuje u poslovanju svojih korisnika niti razume njihove specifične delatnosti, već je isključivo odgovorna za garantovanje plaćanja između kupaca i prodavaca.

Vještačka inteligencija olakšava prevare

U 2024. godini, neki od najuspešnijih prodavaca na Huione platformi bili su pružaoci AI usluga, čiji su prihodi porasli za 1.900 odsto na godišnjem nivou, pokazalo je istraživanje kompanije Čajnalajzis. Ovaj rast ukazuje na ekspanziju korištenja generativne AI tehnologije u svrhu kripto prevara, pri čemu prevaranti koriste vještačku inteligenciju za imitiranje drugih ljudi ili generisanje uverljivog sadržaja kojim žrtve obmanjuju da ulože novac u lažne investicije.

U izvještaju se navodi se da na Huione Guarantee platformi postoji na desetine softverskih prodavaca koji prodaju AI softver namijenjen prevarama. Prema Eladu Fuksu, šefu sektora za zaštitu od prevara u Čajnalajzisu i suosnivaču aplikacije za detekciju prevara Alterya, generativna AI omogućava prevarantima da masovno povećaju obim svojih aktivnosti.

“Generativna AI omogućava stvaranje uvjerljivog lažnog sadržaja, uključujući sajtove i oglase, čime se pokreću investicione i kupovne prevare, čineći ih ubjedljivijima i težim za otkrivanje“, izjavio je Fuks.

Neki prodavci na Huione platformi čak nude usluge “promjene lica” za 200 dolara u kriptovaluti.

Od lansiranja OpenAI-jevog ČetGPT-a 2022. godine i njegovog naglog rasta popularnosti, sve je više slučajeva u kojima velike kompanije gube milione zbog prevara. Ove prevare koriste generativnu AI tehnologiju za kreiranje lažnih identiteta i glasova, omogućavajući prevarantima da se predstavljaju kao stvarne osobe i zaobiđu provere identiteta.

Čajnalajzis upozorava da potencijal AI tehnologije da eksponencijalno poveća broj kripto prevara dodatno otežava njihovo suzbijanje. Za borbu protiv prevara u kripto sektoru biće potrebni dugoročni i koordinisani napori državnih agencija, regulatora i organizacija, navodi se u izvještaju.