EK: Francuska i Italija među 11 zemalja EU sa previsokim deficitom
Francuska, Italija, Belgija i još osam zemalja Evropske unije, dobit će opomenu Evropske komisije zbog prekomjernog državnog trošenja nakon što ove godine stupi na snagu nova fiskalna pravila. Riječ je o zemljama čiji su budžetski deficiti prošle godine premašili tri posto BDP, koliko je određeno pravilima EU.
EK će u junu odlučiti da li će pokrenuti postupke zbog prekomjernog deficita (EDP) u svakom pojedinačnom slučaju. Zemlje u evrozoni mogu biti kažnjene novčanim kaznama ukoliko ne koriguju svoje deficite, dok se zemlje izvan evrozone suočavaju se sa rizikom narušavanja reputacije.
Francuska, Italija i Belgija, čiji su deficiti viši od tri odsto BDP-a i koje nemaju plan povratka u skladu sa pravilima u narednih nekoliko godina, gotovo sigurno će biti sankcionisane. Ova fiskalna pravila bila su suspendovana tokom pandemije Covid-19 i sada se ponovo primenjuju nakon reforme, uključujući i klauzule koje daju više prostora za investicije u odbranu.
Jačanju novih pravila doprinijela je i Evropska centralna banka (ECB), koja je saopštila da bi mogla da isključi zemlja čiji je deficit veći od tri posto iz svojih novih, ali neispitanih programa kupovine obveznica ako ne postupe u skladu sa preporukama EDP, prenosi Financial Times.
Neke zemlje, uključujući Španiju i Češku, najavile su da će njihovi deficiti ove godine biti na ili ispod tri posto, ističući da ne bi trebalo da budu kažnjene zbog privremenog prekoračenja. Poljska i Rumunija, kao i Slovačka članica evrozone, traže izuzeće s obzirom da ih je vojno trošenje izazvano ratom u Ukrajini.
Poljska je imala deficit veći od pet procenata u 2023. godini, i potrošila je 3,9 posto svog BDP-a na odbranu iste godine, što znači da je njen deficit koji nije u vezi sa trošenjem za odbranu bio ispod praga od tri posto. Prema riječima ministra finansija Poljske Andržeja Domanskija, EK je ispoljila „široko razumijevanje“ za prekomjernu potrošnju Varšave.
